Дорогие читатели!
«АВ» открывает рубрику по изучению казахского языка «Тіл әлемі». Меня зовут Малика Мырза, я автор и руководитель казахского разговорного клуба «Söile & Say». С большим удовольствием буду обучать государственному языку читателей первой газеты области. Наша рубрика направлена на его применение в быту. Каждый день мы ходим в магазин, пользуемся общественным транспортом, знакомимся с людьми, и без знания казахского порой не обойтись. Так давайте вместе изучать язык Абая! Буду рада вашим предложениям и отзывам, которые можно направить на электронную почту myrza_ms@mail.ru.
Амандасу-қоштасу формалары.
Формы приветствия-прощания
Сәлем! – Здравствуй!
Сәлеметсіз бе! – Здравствуйте!
Қайырлы таң! – Доброе утро!
Қайырлы күн! – Добрый день!
Қайырлы кеш! – Добрый вечер!
Қайырлы түн! – Спокойной ночи!
Сау болыңыз! – До свидания!
Қал-жағдай сұрасу. Спросить про настроение
Халыңыз қалай? – Как живете?
Қалайсың? – Как ты?
Жақсы – Хорошо
Онша емес – Не очень
Керемет – Замечательно
Тамаша – Прекрасно
Танысу барысында айтылатын сөйлеу формалары.
Формы речи, которые произносятся при знакомстве
Таныс болайық – Будем знакомы
Қайда тұрасыз? – Где вы живете?
Қалада тұрамын – Живу в городе
Ауылда тұрамын – Живу в селе
Қай көшеде тұрасыз? – На какой улице живете?
Жасыңыз нешеде? – Сколько вам лет?
Балаларыңыз бар ма? – У вас есть дети?
Бес балам бар – У меня пятеро детей
Немерелеріңіз бар ма? – Внуки есть?
Менің отбасым үлкен – У меня большая семья
Менің отбасым шағын – У меня небольшая семья
Мәтінді оқыңыз. Прочитайте текст
Менің есімім – Ажар. Тегім – Қаратаева. Мен он жетідемін. Ақтөбе қаласындағы № 14 мектептің 9 — сынып оқушысымын.
Менің отбасым үлкен: атам, әжем, әкем, анам, ағам, екі інім бар. Атам және әжем – зейнеткерлер. Әкем – есепші. Анам – мұғалім. Ағам – заңгер. Інілерім мектепте оқиды. Біз тату отбасында өмір сүреміз.
Сөздік
Словарь
зейнеткер – пенсионер
есепші – бухгалтер
мұғалім – учитель
заңгер – юрист
оқушы – ученик
отбасы – семья
тату – дружный
Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз. Ответьте на вопросы по тексту
1. Ажар қай қалада тұрады?
2. Ажардың ата-анасы кім болып жұмыс жасайды?
Сөздерді аудармасы бойынша сәйкестендіріңіз.
Сопоставьте слова по переводу
Танысу Город
Қала Прекрасно
Тамаша Семья
Заңгер Знакомство
Отбасы Пенсионер
Зейнеткер Юрист
Полезно знать. В казахском языке названия специальностей образуются прибавлением суффиксов -шы, -ші или -кер, -гер к корню слова. Например, оқыту (обучение) + шы = оқытушы (учитель), зерттеу (исследование) + ші = зерттеуші (исследователь); заң (закон) + гер = заңгер (юрист), ғарыш (космос) + кер = ғарышкер (космонавт)
Сөздік:
Словарь:
мамандық – профессия, специальность
маман – специалист
дәрігер – врач
есепші – бухгалтер
тілші – лингвист
тарихшы – историк
суретші – художник
сәулетші – архитектор
аудармашы – переводчик
Сөздерге керекті жұрнақты жалғап, жасырылған мамандық атауын табыңыз.
Добавьте правильный суффикс к словам и найдите скрытое название профессии
Сату… , Ән… , Жазу… , Кітапхана… , Мүсін… , Балық… , Кен… .
Мамандық атауларын қазақ тілінде жазып шығыңыз.
Напишите названия профессии на казахском языке
Логикалық тапсырма. Мына жердегі артық бiр затты тап.
Логическое задание. Что здесь лишнее?
Ребусты шешіңіз. Решите ребусы.
